#Alrai_LB_01_HomePage_full_ad { width: 728px; height: 90px; background: color(display-p3 0.9333 0.9333 0.9333); margin:0 auto; @media screen and (max-width:768px){ #Alrai_LB_01_HomePage_full_ad{ display: none } } }
#Alrai_LB_01_HomePage_full_ad { width: 728px; height: 90px; background: color(display-p3 0.9333 0.9333 0.9333); margin:0 auto; @media screen and (max-width:768px){ #Alrai_LB_01_HomePage_full_ad{ display: none } } }

رحلة النَّكبة من القدس إلى عمَّان..77 عامًا والأردن الحضن الدافئ

تاريخ النشر : الخميس 07:53 15-5-2025
No Image

تتذكر صباح مصطفى غيث مغادرتها صغيرة مع أهلها، بيتها وحيِّها وقريتها ومدينتها في بيت إكسا في القدس المحتلة، وسيرهم على الأقدام حتى وصلوا الشريعة على الضفة الشرقية من نهر الأردن، لتتلقفهم وتغيثهم دوريات القوات المسلحة الأردنية- الجيش العربي، ففي ذكرى نكبة فلسطين الـ77، يتجدد كل عام تذكرها لتلك التفاصيل التي لا ينساها طفل في عمر مبكر.

فبعد 10 سنوات من نكبة فلسطين توسع الاحتلال بالتشريد والتنكيل وأجبرت عائلة صباح على المغادرة، وتصف لوكالة الأنباء الأردنية (بترا) من بيتها في شفا بدران شمال العاصمة عمَّان طريق اللجوء المرير، فهي كانت في السادسة من عمرها، تقطعت بهم السبل، وساروا لا يعرفون إلى أين الطريق، حفاة أكلت من أقدامهم أشواك الطريق لكنها هي وأهلها يتذكرون جيدًا أن الأردن كان سببًا في إنقاذ حياتهم وما زالت تحتفظ بمفتاح بيتها الذي لا تعرف مصيره حتى اليوم لكنها تنتظر يوم العودة بفارغ الصَّبر.

تقول غيث، إنَّها لا تتذكر حياتها في فلسطين جيدًا، فقد كانت في السادسة من عمرها فقط عندما اضطرت عائلتها لمغادرة تراب القدس إلى عمان لكنَّ ما لا يمكن أن تنساه أبدًا، هو تفاصيل رحلة النكبة والنكسة في آن واحد المؤلمة والمتعبة والتي رافقهم بها الموت كل ثانية.

"ما أقصر المسافة بين فلسطين والأردن لكنَّها كانت سنين في رحلة مسيرهم" تقول غيث، وتضيف: كانت والدتها تحمل اثنين من أطفالها الرُضّع، أحدهم على ذراعها والآخر على كتفها، فيما يسير حولها الأطفال الثلاثة الصغار، ممسكين بثوبها بقوة، خشية الضياع وسط الحشود التي كانت تسير بحثًا عن نجاة من الموت الذي كان يسود في كل شبر من تراب ضفة نهر الأردن الغربية.

وتقول"عندما كان الظلام يحل يصبح الطريق أكثر خطورة، فقد كنا نحفر حفرة تحت شجرة لنختبئ فيها خوفًا من طيران الاحتلال والدبابات التي كانت تلاحقنا، كما كنا نلتحف بأغطية رقيقة كانت والدتها تحملها على رأسها، بحثًا عن بعض الدفء والأمان.

ولفتت إلى أنَّه وبعد ثلاثة أيام من المشي المتواصل، وصلنا إلى منطقة الشريعة هكذا تعرفها وسمعتها في ذلك الوقت وما زالت تذكرها جيدًا، قام الرجال المرافقين لهم بحمل الأطفال الصغار لعبور المياه، فيما مشت النساء على الحبال وهناك، التقتهم آليات القوات المسلحة الأردنية -الجيش العربي ونقلتهم إلى مواقع مختلفة.

وأضافت، أنه وبينما كانوا مشتتين في أماكن عدة، عثر والدهم عليهم في أحد المواقع، حيث كان يعمل في الجيش الأردني، وأخذهم معه وكان معهم القليل من الملابس وبريق شاي وكانوا " يلقطوا البندورة" عن الطريق ويمسكونها بأيديهم لتسد رمقهم لحين الوصول، كانت رحلة النكبة التي لا تنسى لكل فلسطيني في ذلك الوقت وحتى اليوم.

وتصف غيث طريقة مسيرهم من القدس بين السير بطيئًا وسريعًا دون استعداد للسير هذه المسافات الطويلة، ولم يتوقعوا أن يكون مصيرهم التشريد عن أرضهم، كان يوم المغادرة مكرهين شديد الحرارة، لكنَّ أرض الأردن أظلتهم وخففت عنهم جزءًا مما مروا به، وعند وصولهم الشريعة في منطقة الأغوار الأردنية، فقد كان أول ما أسعفوهم به هو الطعام قبل أن يزداد الآمان عندهم بركوب مركبات الجيش العربي الأردني.

تتذكر صباح غيث قبل خروجهم من القدس بحث أهلها ومن معهم عن مادة الدَّقيق لكنهم لم يتمكنوا من ذلك، كانت جثث الشهداء تعطِّر أرض فلسطين، وكانت أهوال ذلك اليوم شديدة وكبيرة عليهم أكبر من قدرتها على الوصف.

تقول صباح وبعد عقود من نكبة فلسطين، إنَّ الأردن فعل ما لم يفعله أحد مع أبناء فلسطين ومن عاش رحلة النكبة في ذلك الوقت يعرف جيدًا ما قام به، وما زال يقدم حتى اليوم، أخلص النية قولا وعملا لفلسطين، وقدم الشهداء واحتضن أهلها المهاجرين قسرًا عن بيوتهم، وشعروا بالأمان حتى اليوم.

ولفتت إلى أنَّ النكبة وتفاصيلها تُروى كل عام للأجيال، فالأردن قدم كثيرًا وما زال ولا ينكر ذلك إلا مأزوم، ومن يشكك في هذا فليسأل من عاشوا مرارة النكبة الأولى ومن بعدها النكسة، وكيف كان أفراد القوات المسلحة الأردنية- الجيش العربي يضحون بأرواحهم فداء لتراب فلسطين.

وتعيش اليوم صباح مثل غيرها من الفلسطينيين في كل بقاع الأرض على أمل أن تعود فلسطين، وما يجري في غزة اليوم ما هو إلا نكبة جديدة للفلسطينيين ما زالوا يعيشون فصولها القاسية حتى اليوم، ويدفعون ثمنها موتًا وقهرًا وتشريدًا.

يُذكر، أنَّ يوم 15 من أيَّار يُصادف ذكرى نكبة فلسطين عام 1984، حيث احتلت اسرائيل أراضي واسعة من فلسطين ونزح ولجأ أهلها تحت قوة السلاح والموت إلى الأردن ومنها إلى بقية دول العالم.

.alrai-related-topic { width: 100%; } .alrai-related-topic .wrapper-row { gap: 27px; flex-wrap: nowrap } .alrai-related-topic .item-row { padding-right: 1px; width: 280px; } .alrai-related-topic .item-row .item-info { padding: 15px 15px 28px 16px; border: 1px solid rgba(211, 211, 211, 1); height: 118px; } .alrai-related-topic .item-row .item-info a { color: #000; color: color(display-p3 0 0 0); text-align: right; font-family: Almarai; font-size: 15px; font-style: normal; font-weight: 800; line-height: 25px; text-decoration: none; -webkit-line-clamp: 3; -webkit-box-orient: vertical; display: -webkit-box; overflow: hidden; } @media screen and (max-width:768px) { .alrai-related-topic .wrapper-row { flex-wrap: wrap } .container .row .col-md-9:has(.alrai-related-topic) { width: 100%; } .alrai-related-topic { margin-top: 10px; } .alrai-related-topic .item-row { width: 100%; } }
#Alrai_LB_01_HomePage_2 { width: 300px; height: 250px; background: color(display-p3 0.9333 0.9333 0.9333); margin:23px auto; } #widget_1895 #Alrai_MPU_01{ margin-top:42px;}
.alrai-culture-art-widget{border-right:1px solid #d9d9d9;padding-right:11px}.alrai-culture-art-widget .title-widget-1 a{color:color(display-p3 0 .6157 .8745);text-align:right;font-family:Almarai;font-size:24px;font-style:normal;font-weight:800;line-height:39px;text-decoration:none;padding-bottom:5px}.alrai-culture-art-widget .title-widget-1{margin-bottom:26px}.alrai-culture-art-widget .title-widget-1::after{content:"";position:absolute;left:0;right:0;bottom:0;background:linear-gradient(90deg,rgba(0,85,121,.05) 0,#009ddf 100%);z-index:1;height:3px;width:100%}.alrai-culture-art-widget .img-row{width:100%}.alrai-culture-art-widget .img-ratio{padding-bottom:58%}.alrai-culture-art-widget .item-info{padding:23px 0}.alrai-culture-art-widget .item-info a{color:#000;color:color(display-p3 0 0 0);text-align:right;text-decoration:none}.alrai-culture-art-widget .item-row:not(:first-child)>a{display:none}.alrai-culture-art-widget .item-row a{color:#000;color:color(display-p3 0 0 0);text-align:right;text-decoration:none;-webkit-line-clamp:3;-webkit-box-orient:vertical;display:-webkit-box;overflow:hidden}.alrai-culture-art-widget .item-row:not(:last-child){border-bottom:1px solid #d9d9d9}@media screen and (min-width:1200px){#widget_1703 .alrai-culture-art-widget{border-right:0px;padding-right:0}}
.alrai-epaper-widget{margin-top: 20px; max-width:250px}
Tweets by alrai
.alrai-facebook-embed{margin-top: 70px;}
#Alrai_LB_01_HomePage_2 { width: 300px; height: 250px; background: color(display-p3 0.9333 0.9333 0.9333); margin:23px auto; } #widget_1895 #Alrai_MPU_01{ margin-top:42px;}
#widget_2097 .alrai-section-last-widget {padding-top:35px;margin-top:0;} .alrai-section-last-widget .row-element .item-row .img-ratio{ display:flex; } /* Horizontal scroll container */ .alrai-section-last-widget .full-col { overflow-x: auto; overflow-y: hidden; -webkit-overflow-scrolling: touch; width: 100%; } /* Flex container - critical changes */ .alrai-section-last-widget .content-wrapper { display: flex; flex-direction: row; flex-wrap: nowrap; /* Prevent wrapping to new line */ align-items: stretch; width: max-content; /* Allow container to expand */ min-width: 100%; } /* Flex items */ .alrai-section-last-widget .item-row { flex: 0 0 auto; width: 200px; /* Fixed width or use min-width */ margin-right: 7px; display: flex; /* Maintain your flex structure */ flex-direction: column; } /* Text handling */ .alrai-section-last-widget .article-title { white-space: nowrap; /* Prevent text wrapping */ overflow: hidden; text-overflow: ellipsis; display: block; } /* Multi-line text truncation */ .alrai-section-last-widget .item-row .item-info a { display: -webkit-box; -webkit-line-clamp: 3; -webkit-box-orient: vertical; overflow: hidden; white-space: normal; /* Allows line breaks for truncation */ } /* Hide scrollbar */ .alrai-section-last-widget .full-col::-webkit-scrollbar { display: none; } @media screen and (min-width:1200px){ .alrai-section-last-widget::after { transform: translateX(0); } } @media screen and (max-width: 768px) { .alrai-section-last-widget .row-element .content-wrapper { flex-direction: row !important; } .alrai-section-last-widget::after{ transform: translateX(100%); right:0; left:0; } }
.death-statistics-marquee .article-title a,.death-statistics-marquee .title-widget-2 a{text-align:right;font-family:Almarai;font-style:normal;font-weight:700;line-height:25px;text-decoration:none}.death-statistics-marquee .breaking-news-wrapper{width:100%;display:flex}.death-statistics-marquee .breaking-news{background-color:#7c0000;padding:22px 17px 24px 18px;color:#fff;text-align:right;font-family:Almarai;font-size:22px;font-weight:700;line-height:25px}.death-statistics-marquee .breaking-news-content{background-color:#b90000;padding:22px 18px 24px 21px;color:#fff;text-align:right;font-family:Almarai;font-size:22px;font-weight:700;line-height:25px;width:100%;position:relative}.full-container .marquee-container-widget:not(.relative-widget) .wrapper-row{position:fixed;width:100%;right:0;bottom:0;z-index:100000}.death-statistics-marquee .marquee-container-widget .title-widget-2{width:75px;background-color:#757575;color:#fff;height:60px;display:flex;align-items:center;justify-content:center}.death-statistics-marquee .title-widget-2 a{color:#fff;color:color(display-p3 1 1 1);font-size:15px;padding:16px 18px 16px 15px;display:block}.death-statistics-marquee .content-row:not(.content-row-full){width:calc(100% - 100px);background-color:#000}.death-statistics-marquee .content-row marquee{direction:ltr}.death-statistics-marquee .content-row .img-item{display:inline-flex;height:60px;align-items:center;vertical-align:top}.death-statistics-marquee .content-row .article-title{height:60px;display:inline-flex;align-items:center;color:#fff;padding:0 15px;direction:rtl}.death-statistics-marquee .article-title a{color:#fff;color:color(display-p3 1 1 1);font-size:17px}.death-statistics-marquee .title-widget-2{width:100px}#widget_1932{position:static;bottom:0;width:100%;z-index:1}